4 Τεχνικές Ομαδοσυνεργατικής Διδασκαλίας που Μπορεί να μη Γνώριζες

Είναι περιττό να μιλήσουμε για τα οφέλη της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Ωστόσο, πολλοί εκπαιδευτικοί μπορεί ακόμη να διστάζουμε να εκτελέσουμε αυτού του είδους τη διδασκαλία στην τάξη μας. Εάν θέλετε να δείτε έναν τρόπο με τον οποίο μπορείτε να ξεκινήσετε την ομαδοσυνεργατική στην τάξη σας διαβάστε εδώ.

Σε αυτό το άρθρο, αναλύονται 4 συγκεκριμένες τεχνικές που μπορούμε να εφαρμόσουμε αφού εξοικειωθούμε με την ιδέα της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας:

1. Think- Pair- Share

Το Think pair share ή αλλιώς η διδασκαλία σε ζευγάρια είναι πολύ απλή: Αφού διδάξουμε κάτι σε όλη της τάξη, ένας από κάθε ζευγάρι αναλαμβάνει να το διδάξει αμέσως στο διπλανό του. Δηλαδή, αρχικά οι μαθητές ακούν αυτό που λέμε και μετά το επαναλαμβάνουν στο συνεργάτη τους. Μια άλλη παραλλαγή είναι να επιτρέψουμε στους μαθητές να λύσουν ερωτήσεις ή προβλήματα σιωπηλά ανά δυάδες, στη συνέχεια, να τους παροτρύνουμε να γράψουν τις σκέψεις τους ή απλά να παραθέσουν τις ιδέες τους, συζητώντας μεταξύ τους και έπειτα να μας απαντήσουν σαν ομάδα.

Η διδασκαλία σε ζευγάρια είναι πραγματικά μια πολύ απλή τεχνική που μπορεί να εφαρμοστεί από όλους και σε όλα τα μαθήματα έχει 100% επιτυχία σε κάθε τάξη. Μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε κάθε φορά που διδάσκετε κάτι καινούριο, γιατί πραγματικά βοηθά στην καλύτερη αφομίωση μιας νέας δεξιότητας. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα εδώ.

2. Jigsaw (Τεχνική παζλ)

Με τη μέθοδο αυτή οι μαθητές γίνονται μέλη σε δύο ομάδες: Στην "Κυρίως" ομάδα και στην ομάδα των "Ειδικών". Στην κυρίως ομάδα, ανατίθεται στον κάθε μαθητή ένα διαφορετικό θέμα ή μέρος της πληροφορίας που θέλουμε να διδάξουμε.

Μόλις αναθέσουμε σε κάθε μαθητής αυτό το μέρος της πληροφορίας, οι μαθητές φεύγουν από την κυρίως ομάδα και μετακινούνται σε μια νέα ομάδα, όπου μελετούν όλοι μαζί το ίδιο θέμα (ομάδα των ειδικών). Στην νέα αυτή ομάδα που βρίσκονται, οι μαθητές μελετούν και μαθαίνουν το περιεχόμενο μαζί, πριν επιστρέψουν στην αρχική τους ομάδα. Εννοείται ότι μπορούμε να κατευθύνουμε τις δραστηριότητες που θα γίνουν μέσα σε αυτές τις ομάδες, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι θα γίνει αποτελεσματική η μελέτη.

Μόλις επιστρέψουν στην κυρίως ομάδα, καθένας από τους μαθητές είναι υπεύθυνος να διδάξει το θέμα που του είχε ανατεθεί. Στο τέλος, όλοι οι μαθητές αξιολογούνται σε όλα τα θέματα του μαθήματος και η βαθμολογία δίνεται ανά ομάδες.

Καθώς οι μαθητές συνηθίζουν να μοιράζονται την κατανόηση και τις ιδέες τους με άλλους μαθητές, θα διαπιστώσετε ότι γίνονται όλο και πιο υπεύθυνοι μαθητές. Αντιμέτωποι με την ανάγκη να εκφράσουν τη μάθησή τους σε άλλους, κατακτούν την ύλη σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Καθώς δίνετε στους μαθητές όλο και πιο περίπλοκο υλικό για να συζούν, να κατακτούν και να παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους, τους παρέχετε όλο και περισσότερες ευκαιρίες να βαθύνουν τη σκέψη και την κατανόησή τους.

Περισσότερα για τη μέθοδο μπορείτε να διαβάσετε εδώ ή να παρακολουθήσετε το βίντεο:

Εκτός από τη τεχνική Jigsaw, υπάρχει και η Jigsaw II. Η διαδικασία της μεθόδου είναι ίδια όπως περιγράφεται παραπάνω, με την εξαίρεση ότι οι μαθητές στις αρχικές ομάδες μελετούν ολόκληρο το υλικό συνεργατικά. Στη συνέχεια, εξετάζονται με ατομικά τεστ, τα αποτελέσματα των οποίων συμβάλλουν στη βαθμολογία της ομάδας.

3. Αντίστροφο Jigsaw

Η παραλλαγή δημιουργήθηκε από τον Timothy Hedeen (2003). Στο αντίστροφο Jigsaw οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες στις οποίες δίνεται μια εργασία ή ένα θέμα προς συζήτηση, το οποίο στη συνέχεια παρουσιάζεται στην τάξη από ένα μέλος κάθε ομάδας. Διαφέρει από την αρχική μέθοδο Jigsaw στο ότι εστιάζει περισσότερο στο πως ερμηνεύει και πως αντιλαμβάνεται κάθε ομάδα το υλικό. Η διαδικασία της αντίστροφης μεθόδου παζλ μπορεί να εξηγηθεί σε 3 βήματα:

1. Οι μαθητές συγκεντρώνονται σε μικτές ομάδες, στις οποίες δίνεται μια μελέτη περίπτωσης με έναν αριθμό ερωτήσεων ή μία σύνθετη ερώτηση/πρόβλημα προς επίλυση.

2. Σε κάθε μέλος της ομάδας, δίνεται ένα μοναδικό θέμα, ο κάθε μαθητής μελετά ξεχωριστά το δικό του θέμα μέσα στην ομάδα και σημειώνει τα κύρια σημεία.

3. Στη συνέχεια, οι μαθητές της ομάδας ξεκινούν μια συζήτηση, συγκρίνουν τα σημεία των θεμάτων τους και ετοιμάζουν μια έκθεση που συντάσσει όλα τα κοινά και αποκλίνοντα σημεία.

4. Ένας ρεπόρτερ διορίζεται από κάθε ομάδα για να παρουσιάσει την περίληψη σε όλη την τάξη.

5. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός περιγράφει ολόκληρο το θέμα προς μελέτη/ερώτημα, κάνοντας ανασκόπηση των αποτελεσμάτων των ομάδων.

4.Αμοιβαία Διδασκαλία (Reciprocal Teaching)

Στην αμοιβαία διδασκαλία οι μαθητές εργάζονται σε ζευγάρια, συνήθως, σε κάτι που έχουν διδαχθεί προηγουμένως. Τα ζευγάρια πρέπει να είναι ομοιογενή ως προς την επίδοσή τους. Εδώ δεν έχουμε την περίπτωση όπου ένας δυνατός μαθητής βοηθά έναν αδύναμο.

Οι μαθητές καλούνται να απανήσουν σε ερωτήσεις κλειστού τύπου, που είναι, όμως, διαφορετικές ανάμεσα στους δύο μαθητές. Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις βρίσκονται στο φύλλο του άλλου μαθητή που αποτελεί το ζευγάρι του. Οι μαθητές δουλεύουν ως εξής:

Ο πρώτος μαθητής ξεκινά να λύνει τις ασκήσεις του και ο δεύτερος τον επιβλέπει. Έχοντας τις λύσεις μπροστά του ο δεύτερος μαθητής προσπαθεί να καθοδηγήσει τον πρώτο να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, μέσα από παραινέσεις και υπενθυμίσεις, όχι δίνοντας του άμεσα τη λύση. Στη συνέχεια, οι μαθητές αλλάζουν ρόλους και ο δεύτερος μαθητής ξεκινά να λύνει τις δικές του ασκήσεις.

Περισσότερες λεπτομέρειες για τη μέθοδο μπορείτε να δείτε στο παρακάτω βίντεο:

5. Μέθοδος STAD (Student- Teams- Achievements Divisions)

Το STAD είναι μια στρατηγική συνεργασίας μάθησης που εφαρμόζεται από τη δευτέρα δημοτικού έως και το πανεπιστήμιο. Ενθαρρύνει τους μαθητές να αναλάβουν την ευθύνη για τα άλλα μέλη της ομάδας τους καθώς και για τους εαυτούς τους. Πρϋποθέτει ότι οι μαθητές σε μια ομάδα βοηθούν ο ένας τον άλλον προκειμένου να αποκτήσουν όλοι την ίδια γνώση. Επινοήθηκε από τον Robert Slavin και τους συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins .

Οι μαθητές τοποθετούνται σε μικρές ομάδες των 4-5 ατόμων. Ο εκπαιδευτικός δίνει ένα φύλλο εργασίας πάνω στο οποίο πρέπει να δουλέψουν οι ομάδες για να κατανοήσουν το μάθημα. Οι μαθητές αναλαμβάνουν την ευθύνη τόσο για τη δική τους μάθηση όσο και για να βοηθήσουν τα άτομα τις ομάδας τους να κατανοήσουν το μάθημα. Τα τεστ δίνονται ατομικά στο τέλος των εργασιών (χωρίς οι μαθητές να βοηθούν ο ένας τον άλλον). Οι βαθμολογία κάθε μαθητή συγκρίνεται με τους δικούς του προηγούμενους μέσους όρους. Ο εκπαιδευτικός σημειώνει το νέο σκορ αλλά και το σκορ που δείχνει κατά πόσο ο κάθε μαθητής υπερέβη τις δικές τους προηγούμενες επιδόσεις.

Τα σκορ βελτίωσης αρθροίζονται και βγαίνει το συνολικό σκορ βελτίωσης της ομάδας που θεωρείται ο τελικός επίσημος βαθμός. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει μια ανταμοιβή σε μια ομάδα εφόσον έχει επιτύχει υψηλότερο σκορ από το προκαθορισμένο της επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται ένα πνεύμα θετικού ανταγωνισμο, καθώς όλες οι ομάδες μπορεί στο τέλος να δεχθούν επιβραύευση!