18 Στρατηγικές Κριτικής Σκέψης Ιδανικές για Κάθε Τάξη!

Η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης στο σχολείο ίσως είναι ο πιο σημαντικός στόχος. Οι μαθητές χρειάζονται καθοδήγηση και εξάσκηση προκειμένου να αναπτύξουν στρατηγικές κριτικής σκέψης.

Το πρόβλημα με τη διδασκαλία της κριτικής σκέψης είναι ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ορισμοί αυτής της δεξιότητας. Το Foundation for Critical Thinking προσφέρει διαφορετικούς ορισμούς της έννοιας.

"Κριτική σκέψη είναι η ικανότητα να αξιολογούμε πληροφορίες και να αποφασίζουμε τι πιστεύουμε για αυτές τις πληροφορίες, ένα σύνολο δεξιοτήτων που χρειάζονται οι μαθητές μας για να είναι επιτυχημένοι λύτες προβλημάτων σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο."

Σύμφωνα με τη Δημητριάδου, καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας:

Ας δούμε, λοιπόν, μια λίστα με στρατηγικές για την τάξη που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οι εκπαιδευτικοί για την προώθηση της κριτικής σκέψης σε μαθητές όλων των ηλικιών:

1. Το βαρόμετρο

Αυτή η δραστηριότητα είναι ό,τι πρέπει εάν συζητάτε για ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Χαράξτεμια γραμμή στο κέντρο της τάξης. Η μέση αντιπροσωπεύει το ουδέτερο έδαφος και τα άκρα της γραμμής αντιπροσωπεύουν τα άκρα του ζητήματος. Οι μαθητές τοποθετούνται κατά μήκος της γραμμής σύμφωνα με τις απόψεις τους. Η ικανότητά τους να διατυπώνουν απόψεις και να συμμετέχουν στον πολιτικό λόγο είναι σημαντικές πτυχές της κριτικής σκέψης.

2. Περίπατος στη γκαλερί

Κρεμάστε γύρω γύρω εικόνες στην τάξη που σχετίζονται με την ενότητα που μελετάτε (φωτογραφίες, κινούμενα σχέδια, πίνακες ζωγραφικής). Οι μαθητές μελετούν τα έργα τέχνης σαν να βρίσκονται σε ένα μουσείο, γράφοντας τις σκέψεις τους για κάθε έργο.

3. Κριτική

Γράψτε κριτική για μια ταινία, μια εκπομπή , ένα βιβλίο, το σημερινό μάθημα – οτιδήποτε μπορεί να δεχθεί κριτική. Η σύνταξη μιας κριτικής περιλαμβάνει τη σύνθετη ικανότητα της περίληψης και ζητά από τους μαθητές να μοιραστούν τη γνώμη τους και να την υποστηρίξουν με στοιχεία.

4. Σκεφτείτε 25 χρήσεις για ένα αντικείμενο

Επιλέξτε ένα καθημερινό αντικείμενο και ρυθμίστε ένα χρονόμετρο για πέντε λεπτά. Προκαλέστε τους μαθητές να βρουν 25 πράγματα για τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν το αντικείμενο εντός αυτού του χρονικού πλαισίου. Οι προφανείς απαντήσεις θα εξαντληθούν γρήγορα, επομένως ενθαρρύνονται ευφάνταστες απαντήσεις!

5. Βάλτε γρίφους

Οι μαθητές αγαπούν τους γρίφους! Θα μπορούσατε να κάνετε μια ερώτηση στην αρχή της εβδομάδας, να επιτρέψετε στους μαθητές να κάνουν σχετικές ερωτήσεις όλη την εβδομάδα και να αποκαλυψετε την απάντηση στο τέλος της εβδομάδας!

6. Σωκρατικό σεμινάριο

Δώστε στους μαθητές μια γενική ερώτηση, όπως "Πιστεύετε ότι είναι αποδεκτό να παραβιαστεί ένας νόμος εάν πιστεύετε ότι ο νόμος είναι λάθος;" Τους δίνεται χρόνος να προετοιμαστούν και να απαντήσουν και στη συνέχεια, καθισμένοι σε κύκλο, οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν το θέμα. Ενώ ο στόχος μιας συζήτησης είναι η νίκη, ο στόχος μιας σωκρατικής συζήτησης είναι η ομάδα να καταλήξει σε μεγαλύτερη κατανόηση.

7. Μάθηση με βάση το πρόβλημα

Στη μάθηση με βάση το πρόβλημα, δίνεται στους μαθητές ένα πρόβλημα και ζητείται να αναπτύξουν λύσεις που βασίζονται στην έρευνα. Το πρόβλημα μπορεί να είναι πρόβλημα σχολείου (η αίθουσα μεσημεριανού γεύματος είναι υπερπλήρη) ή ένα παγκόσμιο πρόβλημα (η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει).

8. Αμφισβήτηση στερεοτύπων

Σε αυτή τη στρατηγική, ένας δάσκαλος βοηθά έναν μαθητή να καταλάβει από πού προέρχονται οι ριζωμένες πεποιθήσεις του. Μπορείτε να ρωτήσετε «Γιατί το νομίζεις αυτό;» και συνεχίστε να εξερευνάτε το θέμα καθώς οι μαθητές εμβαθύνουν στη ρίζα των πεποιθήσεών τους. Μπορείτε, επίσης, να εντοπίσετε προκαταλήψεις σε κείμενα ή σε διαφημίσεις.

9. Χάρτης εννοιών

Ο εννοιολογικός χάρτης είναι ένας οπτικός τρόπος οργάνωσης πληροφοριών. Οι μαθητές ξεκινούν με μια κεντρική ιδέα και δημιουργούν έναν ιστό με υποθέματα που αναπτύσσονται προς τα έξω.

10. Αναπτύξτε την ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση αναφέρεται συχνά ως πτυχή της κριτικής σκέψης. Για να το κάνετε αυτό, ενθαρρύνετε τους μαθητές να σκέφτονται από διαφορετική οπτική γωνία. Μπορεί να γράψουν ένα δοκίμιο "κατά" όταν οι ίδιοι είναι "υπέρ" ενός θέματος ή να γράψουν ένα γράμμα από την οπτική γωνία κάποιου άλλου ατόμου σχετικό με ένα θέμα.

11. Προβλήματα σε βάζο

Γεμίστε ένα βάζο με διλήμματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι μαθητές, όπως: «Ο καλύτερός σου φίλος αρνείται να σου μιλήσει σήμερα. Τι κάνεις;" Στη συνέχεια, συζητήστε πιθανές απαντήσεις.

12. Διάλεξε μια λέξη, βρες μια σχετική λέξη

Αυτή είναι μια άλλη διασκεδαστική δραστηριότητα. Ο δάσκαλος ξεκινά με οποιαδήποτε λέξη και οι μαθητές πηγαίνουν λένε μια άλλη λέξη που σχετίζεται με αυτήν. Οι προφανείς σχετικές λέξεις λέγονται γρήγορα, πράγμα που σημαίνει ότι όσο περισσότερο συνεχίζεται το παιχνίδι, τόσο πιο out of the box γίνεται η σκέψη.

13. Κατάταξη πηγών

Δώστε στους μαθητές ένα θέμα έρευνας και πείτε τους να βρουν τρεις πηγές (βιβλία, βίντεο YouTube, ιστότοπους). Στη συνέχεια, ρωτήστε τους ποια πηγή είναι καλύτερη – και γιατί.

14. Μαντέψτε τι θα συμβεί στη συνέχεια

Αυτό λειτουργεί για μυθιστορήματα, τρέχοντα γεγονότα και πολλά άλλα. Απλώς διαβάστε το γνωστό μέρος και ρωτήστε τους μαθητές «και μετά τι;» και προκαλέστε τους να γράψουν.

15. Κάντε μια συζήτηση με ερωτήσεις

Ξεκινήστε με μια γενική ερώτηση και οι μαθητές πρέπει να απαντήσουν στην ερώτησή σας με μια δική τους ερώτηση. Συνέχιστε τη συζήτηση με τον ίδιο τρόπο.

16. Καταιγισμός ιδεών

Είμαι σίγουρη ότι όλοι γνωρίζετε αυτή την τεχνική. Ο καταιγισμός ιδεών είναι στρατηγική κριτικής σκέψης. Είναι ένα εξαιρετικό εργαλείό που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ανά πάσα στιγμή για την αποτύπωση ιδεών των μαθητών.

17. Ποιά είναι η ερώτηση;

Η δραστηριότητα αυτή είναι πολύ απλή: Δίνετε στους μαθητές την απάντηση και βρίσκουν ποια μπορεί να είναι η ερώτηση.

18. Παιχνίδι ρόλων

Το παιχνίδι ρόλων επιτρέπει στους μαθητές να εξασκήσουν στρατηγικές δημιουργικής και κριτικής σκέψης, να αναλάβουν ρόλους και να ενεργήσουν ανάλογα.

Γιατί Κριτική Σκέψη;

Η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης καλλιεργεί πολύ συγκεκριμένες δεξιότητες:

Ελπίζω να σας άρεσαν οι ιδέες και να εφαρμόσετε κάποιες από αυτές!