5 Συμβουλές για τη διδασκαλία της έκθεσης
Ως εκπαιδευτικοί υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να αγαπήσουν τα παιδιά μας την έκθεση. Το λάθος μας, συνήθως, ξεκινά από το ότι δε θεωρούμε ξεχωριστό μάθημα τη διδασκαλία της έκθεσης. Την εντάσσουμε στα πλαίσια της γλώσσας και αρκούμαστε στο να βάλουμε ένα θέμα έκθεσης και να ζητήσουμε από τους μαθητές να το αναπτύξουν. Δεν υπάρχει, όμως κάποιο οργανωμένο σύστημα.
1.Βρείτε χρόνο για τη διδασκαλία της έκθεσης
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε για να σχεδιάσουμε ένα επιτυχημένο μάθημα έκθεσης είναι να βρούμε χρόνο για αυτό.
Πρέπει να φροντίσουμε να διατηρούμε ένα σταθερό πρόγραμμα κάθε εβδομάδα όσον αφορά τη διδασκαλία της έκθεσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εάν αφιερώσουμε περίπου 30-40 λεπτά δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα στη διδασκαλία της.
2.Εστιάστε μόνο σε ένα είδος γραφής κάθε φορά
Η συνήθης προσέγγιση για τη διδασκαλία της έκθεσης από τους δασκάλους και τους καθηγητές είναι χαοτική. Οι μαθητές καλούνται κάθε φορά που γράφουν μια έκθεση να "κατεβάσουν" ιδέες τη στιγμή εκείνη, πράγμα πάρα πολύ δύσκολο. Καλούνται, επίσης, να συνδυάσουν και γνώσεις γραμματικής και ορθογραφίας και, επιπλέον, να διανθίσουν το γραπτό τους με ωραίες λέξεις και μεταβατικές φράσεις. Δε δίνεται σε αυτούς, όμως, η ευκαιρία να ξαναδούν το γραπτό τους, να το αξιολογήσουν, να το επεξεργαστούν και να το βελτιώσουν σε σημεία και σε βάθος χρόνου.
Ένας επιτυχημένος τρόπος, μετά από μελέτη της βιβλιογραφίας, κατέληξα ότι είναι ο εξής:
Να εστιάζουμε μόνο σε ένα είδος γραφής τη φορά. Αυτό επιτρέπει στους μαθητές να εμβαθύνουν πραγματικά σε κάθε είδος γραφής και να αποκτούν δεξιότητες που σχετίζονται με αυτό.
Αντί οι εκπαιδευτικοί να πηδάμε από το ένα είδος γραφής στο άλλο, βάζοντας διάφορα θέματα κατά καιρούς στους μαθητές μας θα πρέπει να ξοδέψουμε κάποιες εβδομάδες εξασκώντας τα παιδιά σε κάθε είδος γραφής.
Αυτό θα κάνει τη διδασκαλία της έκθεσης πολύ περισσότερο αποτελεσματική και το ενδιαφέρον των μαθητών για το μάθημα πολύ πιο έντονο. Ποια είναι τα βασικά είδη γραφής στα οποία εξασκούνται οι μαθητές από Β΄Δημοτικού έως Γ' Λυκείου;
Η προσωπική αφήγηση
Το πληροφοριακό κείμενο (ενημερωτικό)
Το δοκίμιο γνώμης (εκφράζω την άποψή μου) και
Το κείμενο μυθοπλασίας
Σαφώς, υπάρχουν κι άλλα είδη κειμένων με τα οποία οι μαθητές έρχονται σε επαφή, αλλά αυτά είναι τα τέσσερα γενικότερα είδη, τα οποία διδάσκονται από τη Δευτέρα δημοτικού και μετά.
3.Εφαρμόστε mini μαθήματα των 30 λεπτών τη φορά
Το σπουδαίο με τη διδασκαλία της έκθεσης σε ενότητες είναι ότι αφιερώνουμε όχι μερικές ημέρες, αλλά εβδομάδες για να καλύψουμε τα χαρακτηριστικά κάθε είδους γραφής (μπορούμε 2-3 την εβδομάδα να διδάξουμε έκθεση από μισή ώρα).
Σε κάθε διδασκαλία της έκθεσης:
Μελετούμε κάθε χαρακτηριστικό του είδους γραφής που μελετούμε σε πραγματικά κείμενα που εκπαιδευτικός και μαθητές φέρνουν στην τάξη (15 λεπτά).
Αναθέτουμε στους μαθητές μια συγκεκριμένη εργασία που σχετίζεται με αυτό το χαρακτηριστικό (υπόλοιπα 15 λεπτά). Όσο περισσότερες ευκαιρίες έχουν τα παιδιά να γράψουν, τόσο καλύτεροι συγγραφείς θα γίνουν.
Για παράδειγμα, εάν διδάσκουμε την Αφήγηση και το μάθημα αφορά το πως φτιάχνουμε ένα διάλογο, θα εντοπίσουμε με τους μαθητές αρχικά το διάλογο και τα χαρακτηριστικά του μέσα σε πραγματικά κείμενα. Θα δούμε τα χαρακτηριστικά του και πως φτιάχνεται.
Στη συνέχεια, θα ζητήσουμε από τα παιδιά να αξιοποιήσουν το παράδειγμα και να φτιάξουν δικούς τους διαλόγους. Οι μαθητές εξασκούνται πάντα πάνω στο δικό τους κείμενο, το οποίο δουλεύουν και εξελίσσουν ανά εβδομάδα, διορθώνουν και αναδιατυπώνουν.
Ένας τρόπος να δουλέψουμε σταδιακά τη συγγραφή κειμένων παρουσιάζεται στον παρακάτω οδηγό. Περιλαμβάνει μια σειρά από ιδέες μαθημάτων για κάθε ένα από τα τέσσερα είδη γραφής και βοηθά το δάσκαλο γιατί περιγράφει βήμα-βήμα την επίτευξη του στόχου. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλες βαθμίδες και τάξεις με προσαρμογές στα σημεία.
Βάλτε τα παιδιά να γράψουν αμέσως. Όχι όταν θα έχετε ολοκληρώσει τα βήματα.
Μπορεί να μπούμε στον πειρασμό να αναβάλλουμε τη συγγραφή της έκθεσης έως ότου διδάξουμε στους μαθητές όλα όσα πρέπει να ξέρουν για ένα νέο είδος γραφής. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να τους βοηθήσει να μάθουν πώς να γράφουν.
Τα παιδιά πρέπει να γράψουν αμέσως!
Προσωπικά, δε μου αρέσει να αναθέτω το ίδιο θέμα έκθεσης σε κάθε μαθητή. Τα παιδιά εργάζονται πολύ καλύτερα όταν μπορούν να επιλέξουν οι ίδιοι το θέμα της έκθεσής τους. Τους ενθαρρύνω να φτιάξουν γρήγορα το πρώτο τους προσχέδιο και τους προτρέπω να μην ανησυχούν για την ορθογραφία, τη γραμματική ή τις συνδετικές λέξεις. Απλώς να γράψουν τη βασική ιδέα της ιστορίας τους. Τη γραμματική και την ορθογραφία θα έχουν την ευκαιρία να τα επεξεργαστούν αργότερα.
Χρησιμοποιήστε αρκετά κείμενα ως παραδείγματα
Μία σημαντική παράλλειψη στη διδασκαλία της έκθεσης είναι ότι δε παρέχουμε στους μαθητές αρκετά παραδείγματα ώστε να πάρουν ιδέες και να μιμηθούν έναν τρόπο γραφής.
Τα παραδείγματα κειμένων, όπως και η ανάγνωση βιβλίων, βοηθούν τους μαθητές μας να καταλάβουν το είδος γραφής, αλλά και πως είναι μια καλή έκθεση. Τους δίνει επίσης τη δυνατότητα να σημειώσουν λέξεις και φράσεις που τους κάνουν εντύπωση και να τις χρησιμοποιήσουν και οι ίδιοι στην έκθεσή τους. Προτρέψτε τα παιδιά να χωρίσουν το ντοσιέ τους σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος θα κρατάνε τα παραδείγματα κειμένων και άλλες ασκήσεις που θα τους δίνετε εσείς και στο δεύτερο μέρος τα κείμενά τους.
Αυτές, λοιπόν, ήταν οι 5 συμβουλές για τη διδασκαλία της έκθεσης. Ελπίζω να σας φανούν χρήσιμες!
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να φροντίσουμε για την επιτυχημένη διδασκαλία της έκθεσης είναι να καλλιεργήσουμε στα παιδιά την αγάπη για τη συγγραφή. Και αυτή την αγάπη θα την καλλιεργήσουμε μόνο εάν οι ίδιοι μας δείξουμε μεράκι και πραγματική προσπάθεια για το μάθημα.
Διαβάστε επίσης:
Εάν θέλετε κι άλλες ιδέες για τη διδασκαλία ακολουθήστε με στο Facebook! Θα χαρώ να σας δω εκεί!
Opmerkingen